Sığırların beslenmesi ve bakımı, sağlıklı bir büyüme, yüksek verim (süt veya et) ve genel refah için oldukça önemlidir. Sığırların doğru bir şekilde beslenmesi, hem üreticinin verimliliğini artırır hem de hayvanların sağlığını korur. Bakım, yalnızca beslenme ile sınırlı değildir, aynı zamanda sağlık, barınma koşulları, hijyen ve çevresel faktörleri de içerir.

Sığırların Beslenmesi

Sığırların beslenmesi, vücut büyümesi, süt üretimi veya et verimi sağlamak amacıyla dengeli ve yeterli bir şekilde planlanmalıdır. Sığırların beslenmesinde genel olarak iki tür yem kullanılır: kaba yemler ve konkret yemler.

1. Kaba Yemler (Roughages)

Kaba yemler, sığırların ana besin kaynağını oluşturur. Sindirimi daha zor olan ve lif açısından zengin olan bu yemler, sığırların sindirim sistemini düzenler ve onların ağızda çiğneme, sindirim gibi doğal davranışlarını destekler. Kaba yemler, genellikle şöyle sınıflandırılabilir:

• Saman: Çeşitli tahıllardan elde edilen kuru bitki materyalleridir. Yüksek lif içeriği ile sindirim sistemini destekler.

• Silaj: Genellikle mısır, buğday otu veya yonca gibi bitkilerin fermentasyon yoluyla yapılan yemlerdir. Yüksek enerjili ve besin değeri yüksektir.

• Yonca: Yüksek protein içeriğiyle, sığırların özellikle büyüme dönemlerinde ve süt verimi için gereklidir.

• Fiğ: Protein açısından zengin ve sindirimi kolay olan bir yem çeşididir.

2. Konkret Yemler (Concentrates)

Konkret yemler, enerji ve protein açısından yoğun olup, sığırların daha hızlı gelişmesini sağlayacak katkı maddeleri içerir. Bu yemler, özellikle yüksek verim almak isteyen yetiştiriciler için önemlidir.

• Mısır ve arpa gibi tahıllar, enerji verimi yüksek yemlerdir.

• Soğan tohumu, soya fasulyesi ve ayçiçeği gibi protein kaynakları, sığırların kas gelişimi ve genel sağlığı için gereklidir.

• Mineral ve vitamin takviyeleri: Sığırların büyüme ve verimliliklerini artırmak için özellikle önemlidir. Kalsiyum, fosfor, magnezyum gibi minerallerin yanı sıra, A, D ve E vitamini takviyeleri de eklenmelidir.

3. Su İhtiyacı

Sığırların su tüketimi, beslenmeleri kadar önemlidir. Sığırlar günde yaklaşık 50-100 litre su tüketebilirler. Suyun temiz, taze ve yeterli miktarda olması gereklidir. Su, hayvanın sindirim ve metabolizması için temel bir bileşendir.

Sığırların Bakımı

Sığır bakımında dikkat edilmesi gereken pek çok faktör vardır. Sağlıklı ve verimli bir sığır yetiştirmek için bakım, beslenme kadar önemlidir.

1. Barınma

Sığırların barınma koşulları, onların sağlığı ve verimliliği üzerinde doğrudan etkilidir. Barınaklar aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır:

• Hava akımı: Sığırların barınakları iyi havalandırılmalıdır. Yetersiz hava akışı, amonyak birikimine yol açarak sığırların solunum yolu hastalıklarına yol açabilir.

• Sıcaklık kontrolü: Sığırlar, aşırı sıcak veya soğuktan etkilenebilirler. Özellikle sıcak havalarda, suyun bol bulunması ve gölgeleme sağlanması gerekir. Soğuk havalarda ise rüzgar ve yağıştan korunacak şekilde kapalı barınaklar sağlanmalıdır.

• Temizlik: Barınaklar temiz ve kuru tutulmalıdır. Pislik ve nem, hastalıkların yayılmasına neden olabilir. Düzenli temizlik, parazitlerle mücadelede de etkili olacaktır.

2. Sağlık Yönetimi

Sığırların sağlığını korumak için düzenli sağlık kontrolü gereklidir. Sağlık yönetimi şu unsurları içerir:

• Aşılar: Sığırlar, şap, tüberküloz, brucelloz gibi hastalıklara karşı düzenli olarak aşılanmalıdır.

• Parazit Kontrolü: İç ve dış parazitler, sığırların sağlığını olumsuz etkileyebilir. Düzenli olarak iç parazit ilaçları ve dış parazit ilaçları uygulanmalıdır.

• Veteriner Kontrolleri: Sığırların düzenli veteriner kontrolünden geçmesi gerekir. Özellikle bulaşıcı hastalıklar, büyüme geriliği ve sindirim sorunları konusunda veterinerden destek alınmalıdır.

3. Sağım Bakımı (Süt Sığırları İçin)

Süt sığırlarının sağım işlemi titizlikle yapılmalıdır. Hijyen, süt kalitesini ve meme sağlığını etkileyen önemli bir faktördür. Sağım makinelerinin düzenli bakımları yapılmalı ve sağım işlemi sırasında memelerde yaralanma riskine dikkat edilmelidir.

4. Yemlikler ve Su Kapları

Yemlikler ve su kapları, temiz ve erişilebilir olmalıdır. Yemliklerin tıkanmaması ve su kaplarının her zaman dolu olması gerekmektedir. Yemler nemli kalmamalı, sağlıklı bir şekilde muhafaza edilmelidir.

5. Döl Verimi ve Üreme Yönetimi

Sığırların üreme yönetimi de bakımın önemli bir parçasıdır. Dişi sığırların tohumlama zamanları doğru bir şekilde tespit edilmeli ve boğalarla uyumlu çiftleşme düzeni sağlanmalıdır. Ayrıca, gebelik dönemi boyunca dişi sığırların bakımı ekstra dikkat gerektirir.

Sığırların Bakımında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Stres yönetimi: Sığırlar, aşırı stres altında üretim yapmazlar. Onları strese sokabilecek gürültülü ortamlar, ani hava değişiklikleri ve aşırı kalabalık alanlardan kaçınılmalıdır.

• Sosyalleşme: Sığırlar sosyal hayvanlardır ve diğer sığırlarla bir arada olmaktan hoşlanırlar. Bu, onların ruhsal sağlığına katkıda bulunur.

• Fiziksel sağlık: Ağız, diş, ayak bakımı gibi fiziksel sağlık problemleri düzenli olarak kontrol edilmelidir.